زمزمه‌های کاهش ساعت درس دینی این‌بار در دبستان/مهجوریت دینی در آموزش‌وپرورش

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، شورای عالی آموزش و پرورش طی ماه‌های اخیر جدول برنامه دروس دوره متوسط دوم را تصویب کرد که براین اساس 5 درس جدید شامل سلامت و بهداشت، انسان و محیط زیست، هنر، مدیریت خانواده و سبک زندگی و تفکر و سواد رسانه‌ای به مجموعه دروس این دوره اضافه شد.

همزمان با تصویب جداول دروس دوره متوسطه دوم اطلاع‌رسانی‌های مربوط از سوی شورای عالی آموزش‌وپرورش انجام شد اما هیچگاه خبری در خصوص کاهش ساعت درس دینی دوره متوسطه از سوی مسئولان این شورا اعلام نشد.

اما محمد دلبری مدیر گروه درسی قرآن و معارف اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم از کاهش 4 ساعته درس دینی در دوره متوسطه دوم خبر داد.

براین اساس و مطابق با جدول دروس جدید که توسط شورای عالی آموزش و پرورش مصوب شد ساعت درس دینی در دوره متوسطه دوم از 10 ساعت به 6 ساعت کاهش یافت.

دلبری با اشاره به اینکه کاهش ساعات درس دینی منجر به اعتراض معلمان این درس شده است، بیان کرد: هم اکنون جامعه از عدم تربیت دینی رنج می‌برد نه نبود فیزیک، شیمی و ریاضی. بنابراین در شرایط فعلی افزایش ساعت درس دینی ضروری است. اما برخی از افراد در آموزش و پرورش معتقدند تربیت دینی تلفیقی باید مدنظر باشد یعنی تمام دروس و تمام معلمان مسئول تربیت دینی دانش‌آموزان باشند. درحالی که معلمان سایر دروس فرصتی را برای پرداختن به تربیت دینی ندارند.

پس از مخابره کاهش 4 ساعته درس دینی در دوره متوسطه دوم مهدی نوید ادهم دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش در واکنش به این خبر، مطرح کرد: در طول 12 سال دوران تحصیل ساعت درس دینی یک ساعت کاهش و از 46 ساعت به 45 ساعت رسیده است. اما اگر تربیت دینی را صرفاً منحصر به درس دینی کنیم و سایر دروس کارکرد دینی نداشته باشند این نگاه سکولار است.

در شرایطی طبق مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش ساعت درس دینی در دوره متوسطه دوم کاهش یافت که انتقادات مطرح شده از سوی معلمان این دروس تأثیری در این زمینه نداشت.

** استدلال عجیب آموزش‌وپرورش برای کاهش ساعت درس دینی

 آموزش و پرورش با این استدلال که دروس جدیدی به دوره متوسطه دوم اضافه شده است اقدام به کاهش ساعات برخی دروس که درس دینی از جمله آنهاست. اما کارشناسان آموزشی و معلمان دینی معتقدند که اگر دروس جدیدی به دوره متوسطه اضافه شده است باید از ساعات دروس مربوط به آن حوزه کاسته شود به عنوان مثال اگر درس سلامت و بهداشت اضافه شده باید از ساعات تدریس درس زیست کم شود نه اینکه آموزش درس دینی را محدود کنیم.

** زمزمه‌هایی برای کاهش ساعت درس دینی و قرآن در دوره ابتدایی

پس از کاهش ساعات درس دینی در دوره متوسطه دوم، زمزمه‌‌هایی در خصوص کاهش ساعات این درس در دوره ابتدایی شنیده می‌شود به گونه‌ای که در تصویب جدول دروس دوره ابتدایی، پیشنهادی در خصوص کاهش 6 ساعته این درس مطرح شده است،به‌گونه‌ای که برای هر پایه ساعت درس دینی یک ساعت کاهش می‌یابد و در مجموع سالانه 30 جلسه از آموزش درس دینی در هر پایه کاسته می‌شود.

** تلاش برای تلفیق درس قرآن و دینی در دوره ابتدایی

انتقاد دیگر کارشناسان و معلمان دینی مربوط به نگاه تلفیقی به این درس است، این روند دو اشکال اساسی به همراه دارد. نخست آنکه موضوع تلفیق هنوز در آموزش و پرورش مورد مطالعه جدی قرار نگرفته و مشخص نیست که منظور از تلفیق چیست در حالی که تلفیق دروس باید با مطالعه دقیق همراه باشد و اشکال دوم این است که برنامه درسی ملی نباید درگیر جزئیات شود. درحالی که هم اکنون این برنامه به صورت جزئی به درس دینی و قرآن پرداخته و برتلفیق آنها تأکید دارد درحالی که در سایر دروس به این اندازه به صورت جزئی و ریز وارد نشده است.

تلفیق درس قرآن و دینی مغایر با اسناد بالادستی آموزش و پرورش است. طبق اسناد تحولی آموزش و پرورش اهداف آموزش عمومی قرآن کشور توسط شورای توسعه فعالیت‌های قرآنی کشور مصوب شده است و طبق اسناد تحولی آموزش‌وپرورش صراحتاً اعلام شده است که باید طبق مصوبه شورای توسعه فعالیت‌های قرآنی کشور عمل شود اما برنامه درسی ملی بر تلفیق درس قرآن و دینی تاکید دارد.

هم اکنون این سوال مطرح است که اگر قرار بود درس دینی و قرآن تلفیق و به یک درس واحد تبدیل شود پس چرا کمیسیون آموزش عمومی قرآن در‌آموزش و پرورش ایجاد شد؟

هم اکنون انتقاداتی از سوی کارشناسان مطرح است که بودجه کمیسیون آموزش عمومی قرآن در کلاس‌های این درس و برای آموزش معلمان هزینه نمی‌شود و با وجود آنکه آموزش و پرورش بودجه قابل قبولی را از شورای توسعه آموزش قرآن دریافت می‌کند اما با فراموش کردن مأموریت ذاتی خود یعنی آموزش و تربیت دانش آموزان به بحث تبلیغ و ترویج پرداخته است.کارشناسان معتقدند وظیفه اصلی این وزات آموزش‌وپرورش، آموزش است و بحث تبلیغ و ترویج موضوعیت ندارد بلکه موضوعیت اصلی برای این وزارتخانه آموزش قرآن به تمام دانش‌آموزان است.

هم اکنون بیشترین امکانات آموزش و پرورش صرف برگزاری مسابقات متعدد برای نیم درصد از دانش‌آموزان می‌شود و برای بیش از 90 درصد آنها برنامه‌ای وجود ندارد و از آنجایی که آموزش نیازمند به زمان طولانی و صرف وقت بسیار است در این حوزه به طور جدی اقدام نمی‌کنند و در نهایت نتیجه این است که فارغ‌التحصیلان مدارس در خواندن یک صفحه از قرآن با مشکل مواجه هستند.

در گذشته موضوع تلفیق درس قرآن و دینی را در دوره متوسطه تجربه کردیم و این دو کتاب با تلفیق به درس دینی و زندگی تبدیل شد و در نتیجه بحث قرآن به حاشیه رفت پس چگونه با داشتن این تجربه هم اکنون در حال اجرای آن برای دوره ابتدایی هستند؟

** آیا ساعت درس دینی و قرآن در دوره ابتدایی کاهش می‌یابد؟

محمود امانی طهرانی مدیرکل دفتر تالیف کتاب‌های درسی ابتدایی و متوسطه وزارت آموزش و پرورش در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم در خصوص ارائه پیشنهادی برای کاهش ساعات درس دینی در دوره ابتدایی گفت:‌ هنوز هیچ پیشنهاد مشخصی برای دوره ابتدایی در دستور کار نداریم و بازنگری جدول ساعات دوره ابتدایی تا این لحظه در دستور کار نیست و پیشنهادی نیز ارائه نکرده‌ایم.

وی گفت:‌ ممکن است در آینده جدول جدیدی ارائه شود اما هنوز جدول جدیدی تنظیم نشده است به طور کلی وقتی این موضوع در شورای عالی آموزش‌وپرورش مطرح شود باید بررسی‌های مربوط به آن را انجام داد.

به گزارش تسنیم، در شرایطی که مدارس کشور و بالطبع آن دانش‌آموزان با آسیب‌های اجتماعی متعددی مواجه هستند کاستن از ساعت درس دینی را می‌توان به عنوان یک خطای استراتژیک تلقی کرد اگر چه غلبه رویکرد دینی در تمام دروس اقدام پسندیده‌ای است اما به واقع در سایر دروس، معلمان تا چه اندازه فرصت پرداختن به مسائل اخلاقی، تربیتی و دینی دارند؟ همواره یکی از انتقادات جدی به وزارت آموزش‌وپرورش نداشتن نگاه تربیتی و اخلاقی در ارائه دروس بود پس در چنین شرایطی چگونه از ساعت درس دینی کاسته شده است؟